Pedal Testleri: Xotic Effects BB Preamp, BB Plus, AC Booster, RC Booster

Butik Pedal Koleksiyonu
Xotic Effects BB Preamp, BB Plus, AC Booster, RC Booster

Yıllardır sadece yurtdışı fuarlarda dinleme imkanı bulduğumuz ya da videolarını izlediğimiz Xotic markasının en çok tutulan dört modeli artık ülkemizde. Son derece transparan ve ne gitarın ne de amplifikatörün karakterini bozmadan varolan sesi sıcak ve boost edilmiş bir hale getiren bu serinin ilk örneklerini test için stüdyomuza konuk ediyoruz.

Gitar ekipmanları ve özellikle pedallar konusunda ciddi bir merakınız varsa, bir şekilde mutlaka Xotic markasını duymuşsunuzdur. Özellikle Andy Timmons, Greg Howe, Steve Lukather, Scott Henderson, Blues Saraceno, Eric Johnson ve Robben Ford gibi isimlerin boost ile overdrive tercihlerinde ilk sırayı alan bu modellerin en büyük özellikleri görevlerini gitar ve amplifikatörün genel karakterini bozmadan yerine getiriyor olmaları. Özellikle ağırlıklı olarak canlı performanslarda çalan gitaristlerin içlerine sinen bir drive ve boost pedalı edinmelerin bazen yıllar sürebiliyor. Sık sık karşılaşılan problemlerin başında ise binlerce dolarlık gitar ve amplifikatör karakterlerinin serinin en zayıf halkası olan pedallar yüzünden karakterini yitirmesi geliyor. Bu ekipmanlara belli bir fiyat skalasının üzerindeki modelleri bile maalesef katmak mümkün. Bu yüzden profesyonel gitar müzisyenleri yıllardır hep alıştığımız ve artık ülkemizde endüstri standardı olarak kabul edilen belli bazı marka ve modellerin takipçisi olmak durumundaydılar. Yurtdışında ise bu durum hem bizim gibi hem de bizden çok farklı. Şöyle ki: Mükemmel ton arayışı elbette hayat boyu devam eden bir kavram; öte yandan olabildiğince transparan ve tonu bozmaktan çok tona katkıda bulunan cihazlar Avrupa ve Amerika’da da peşinden koşulan, aranan ürünler olarak dikkat çekiyor. Ama farklı olarak o pazarlarda seçme şansı ve tercih kullanma olanağı son derece geniş ve ülkemizde endüstri standardı gibi aklımıza takılmış bir çok marka ve model o pazarlarda tercih edilmeyebiliyor. Butik pedal pazarı da bu sayede Avrupa ve Amerika’da gittikçe güçlenen bir endüstri haline geliyor. Xotic firması, işte tam da bu noktada adından bahsedilmesi gereken bir marka olarak dikkat çekiyor. İlk olarak 2006 yılında California’da düzenlenen NAMM Show’da kullanma ve Andy Timmons’ın set up’ında detaylarını bizzat sanatçının kendisinden öğrenme şansı yakaladığım BB Preamp modeli, o günden beri hep aklımda kalmıştı. Andy Timmons’ın pedal board’unda yer alan kendi deyimiyle “my favourite” yani en sevdiği cihaz olan BB Preamp, sanatçının crunch tonlarının yaratılmasında da başrolü oynuyor. Andy Timmons’ın hem canlı performanslarında hem de stüdyo kayıtlarında kullandığını belirttiği BB Preamp’in yanı sıra BB+ da testimize katılan cihazlar arasında. İsterseniz sözü fazla uzatmadan ilk önce overdrive pedallarıyla testimize başlayalım...

BB Preamp
Daha önce de belirttiğimiz gibi Andy Timmons’ın cruch tonlarının yaratılmasındaki başrol oyuncusu olan BB Preamp,oldukça sade ve kolay kullanıma sahip bir overdrive, booster pedalı. Üzerinde gain, volume, bas ve tiz ayarları bulunan pedal, kırmızı renkli tasarımıyla da göze hoş geliyor. 9V’luk bir pil (pedalın içinden çıkıyor) veya ekstra olarak adaptör ile de kullanabilen BB Preamp, tasarım olarak alışageldiğimiz pedal özelliklerini sunuyor. Sağ kısımda gitar girişi, sol tarafta ise çıkış bulunuyor. Pedalı aktif hale getiren switch ise son derece dayanıklı çelikten imal edilmiş ve kullanırken son derece güven telkin ediyor. Testimiz sırasında bir 1990’lı yıllardan kalma bir Peavey Classic 30 lambalı amplifikatör, 1972 model bir Fender Mustang, bir Ibanez Joe Satriani modeli ve bir de G&L Classic Custom Semi-Hollow gitar kullandık. Öncelikle amplifikatörün temiz kanalına G&L’i bağladık ve BB Preamp’in boost karakterini test ettik. Gain saat 9 istikametinde, volume ise saat 12 yönündeyken ortaya çıkan ton farklı gerçekten şaşırtıcıydı. Classic 30’un normalde son derece derin bulduğumuz temiz kanalının bu kadar geniş tınlayabileceğini daha önce düşünmemiştik açıkçası. Gerçekten bir pre amp gibi sadece Peavey’i boost edip sesin genel karakterini hiçbir şekilde bozmayan pedal, aynı zamanda G&L’in üzerindeki P90 karakterli manyetiğin de ses rengini iyice belirgin kılmayı başardı. Karanlık, hacimli ve bir single’a göre daha güçlü karakterdeki P90, BB’nin tiz düğmesinin biraz açılmasıyla tam bir ritm ve arpej dostu yapıya büründü. BB’nin boost özelliği, +30dB’ya varan değerlere kadar çıkabiliyor ki bu da amplifikatörün natürel overdrive’a girmesini oldukça kolay bir hale getiriyor. BB Preamp’in overdrive karakterini test etmek için ise bu sefer Ibanez JS 1000’i kullandık. Volume düğmesi saat 8 yönündeyken gain’i saat 2 kısmını gösterecek kadar yükselttik. Ortaya çıkan ton karakteri, piyasada kullanmış olduğum onlarca overdrive pedalının aksine son derece akıcı çalınabilen, inanılmaz transparan ve sustain’li, bir çok açıdan sanki modifiye edilmiş Ibanez TubeScreamer’ı andıran bir yapıdaydı. Özellikle köprü kısmındaki manyetikle çalarken pedalın ortaya çıkarttığı armonikler, gitarın alt ve üst frekanslar arasındaki balansını daha da belirgin hale getirirken, BB Preamp’in tiz ve bas ayarları, enstrümanın akor basımlarındaki tüm notalarını kulaklarımıza sıfır hatayla iletmeyi başarıyordu. Blues, caz ve rock tonlarını başarıyla verebilen BB Preamp’i bir de çok alışık olunmayan bir gitar ile test ettik: 1972 Fender Mustang. Çok zayıf manyetiklere, kısa bir skalaya sahip bu enstrümanın ton karakteri indie rock olarak tabir edilen janra oldukça uyan bir yapıda. Her amplifikatörle yıldızı barışık olmayan yaşlı Mustang’in neyse ki Peavey Classic 30 ile arası oldukça iyi. BB Preamp’in crunch tonlarını Mustang’in yırtıcı karakteriyle birleştirdiğimizde ortaya çıkan tonu örneklemek gerekirse Franz Ferdinand’a benzettiğimizi söyleyebiliriz. Kısacası alternatif rock ve indie tonlarında da BB Preamp ilk seçenek olmayı fazlasıyla hakediyor. BB Preamp, sanki amplifikatörün kendi tonunu kullanıyormuşuz gibi natürel ve kaliteli tonlara sahip bir overdrive-booster pedalı.

BB Plus
BB Serisi’nin büyük kardeşi olarak nitelendirebileceğimiz Plus modeli, BB Preamp’den farklı olarak çift kanal bir pedal olarak dikkat çekiyor. Genel kanı, iki BB Preamp pedalının birleşimi gibi olsa da aslında bu bakış açısı doğru değil. Evet Plus’ın içindeki çip kombinasyonu BB ile aynı ama cihazın üzerindeki EQ ve kompresörler bu modelin BB’den farklı olmasını sağlıyor. İlk bakışta alışık olmadığımız üzere bir çok irili ufaklı düğme ile karşılaştığımız Plus, en çok orta kısmında bulunan üç küçük düğmesi ile dikkat çekiyor. Bu düğmelerden en sol ve en sağdakiler ilgili kanalların kompresör karakterini belirliyor. Düğmeye basıldığında sert bir kompres uygulanırken düğmenin dışarıda durması yumuşak kompresör karakterini aktif hale getiriyor. Kompresör seçeneğini bütünüyle devre dışı bırakmak ise mümkün değil. Aslında tasarımcılar tüm kompresör devresini kapamayı sağlayan bir seçenek de sunabilirlermiş. Benim kişisel tercihim kendi seçtiğim ekstra bir kompresör pedalını bu sisteme dahil etmek şeklinde olabilirdi. BB Plus’ı kullanırken daha çok yumuşak kompresörü tercih ettim. Sol bölümde bulunan “A kanalı”nda, Boss OD3 ve Ibanez TubeScreamer pedallarında da gördüğümüz şekilde, orijinal BB Preamp’den farklı olarak bir tek ton düğmesi bulunuyor. Sağ tarafa doğru tiz, sol tarafa doğru bas karakter veren bu düğme ile istediğimiz tonu yakalamak gayet kolay. Karakter olarak bakıldığında BB Preamp’den biraz daha sert bir ton ile karşı karşıya olduğumuzu söyleyebilirim. Gain seçeneğinin ortaya çıkardığı sertlik, BB Preamp’den daha şiddetli bir şekilde etki ediyor. Yine de bu kanalın BB Preamp ile oldukça benzer bir karaktere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Pedalın solunda yer alan “B kanalı” bas, tiz ve mid düğmelerine de sahip. Diğer BB pedalında gördüğümüz tasarıma yer veren bu ikinci kanalı istersek asıl drive pedalımız istersek de boost pedalımız olarak kullanabiliyoruz. Ton karakteri olarak daha modern tınlayan B kanalı, daha çok sert karakterli sololar için tercih edilebilir. Odak noktamızın hangi kanal olacağını belirlemek için pedalın tam ortasındaki küçük düğmeyi kullanıyoruz. Bu düğme basılıyken A kanalı, dışarıdayken de B kanalı daha güçlü duyuluyor. Kısaca özetlemek gerekirse ortadaki düğmeye bastığımızda B kanalını ritm partisyonları veya amplifikatörümüzün temiz kanalını boost etmek için, A kanalını ise sololar ve B kanalını da boost etmek için kullanıyoruz. Bu noktada aklıma takılan ve tasarımsal olarak beni rahatsız eden bir detayla karşılaşıyorum. Bir kanaldan diğer kanala direkt olarak geçememek, yani drive karakterimi tonu boost etmeden gerçekleştirememek bence bir eksiklik. Örneğin A kanalında çalıyorsunuz ve tonunuzu sadece biraz değiştirmek, sadece B kanalını aktif hale getirmek istiyorsunuz. Akla gelen ilk hareket doğal olarak B kanalının düğmesine basmak olacaktır. Ama yanıldınız. Bu durumda iki kanal da aynı anda aktif hale geliyor ve eğer ayarlarınızı çok iyi yapmadıysanız ses seviyesi bir anda beklenmedik şekilde artıp sertleşebiliyor. Sadece bir kanaldan diğerine geçmek için önce pedalı kapayıp sonra diğer kanal düğmesine basıp ilgili kanalı tekrar aktif hale getirmek gerekiyor. Öte yandan iki pedalı ayrı ayrı kullanmak yerine birini sürekli kullanıp diğerini sadece boost etme amaçlı devreye sokmak, BB Plus’ın tasarımına da daha uygun bir kullanım yolu. Ben A kanalını ana kullanım birimi olarak kabul edip B kanalını sadece boost amaçlı olarak devreye soktum. Ton karakteri olarak daha sert, tizleri daha belirgin ve daha etli bir karakter sunan Plus, bir pedal board üzerinde farklı farklı drive’lar kullanmak yerine, tek bir cihazla üst sınıf butik kalitesine ulaşıp, iki farklı pedalın kullanım yelpazesine de sahip olmayı mümkün kılıyor. Plus modeli de hem 9V’luk pille hem de adaptörle çalışabiliyor.

Boost Pedalları
Xotic firmasının ülkemize ithal edilen iki de boost pedalı bulunuyor: AC Booster ve RC Booster. AC modeli daha çok drive karakterli yani daha sert bir yapıdayken RC Booster bir clean booster özelliğine sahip. her iki model de renkleri hariç tasarım olarak bire bir aynı yapıdalar. BB Preamp’in de tasarımını paylaşan Booster ailesi, tasarım dışındaki özellikleriyle de BB’nin özelliklerine sahip. Dört düğmeden oluşan pedallarda aynı şekilde gain, volume, bas ve tiz ayarları sunuluyor. Ama tasarımsal bu aynılık, ses karakterlerinde ortaya çıkacak ciddi farklara engel değil.

AC Booster
Renginden de anlaşılacağı üzere Booster serisinin sıcak kanlı üyesi olan AC, karakter olarak kardeşi RC’den çok BB Preamp’i andırıyor. Overdrive’a girmiş amplifikatörleri daha da zorlamak ve sesi belirgin şekilde hacimlendirip, ısıtmak amaçlı kullanılan AC, bu görevi layığıyla yerine getiriyor. Boost amaçlı kullanılan bir çok pedalın aksine oldukça natürel duyulan bu cihaz, Ibanez TubeScreamer (TS) 808 ve eski Japon üretimi Boss OD3 pedallarını andıran bir yapıya da sahip. TS ile kıyaslandığında alt frekansların daha güçlü ve genel ses hacminin de daha fazla olduğunu söylemek mümkün. Kesinlikle sert bir distortion hissiyatı içermeyen bu pedal aksine eski stil bir drive karakterine, sıcak ve son derece etli bir sound’a sahip. Çalım olarak tamamen kompressiz ve tuşeye son derece duyarlı bir yapıda olan AC, BB Preamp ile de son derece uyumlu bir karakter sergiliyor. G&L Classic Custom Semi-Hollow gitar ve Peavey Classic 30 ile gerçekleştirdiğimiz testimizde özellikle Telecaster tasarımlı G&L’in köprü pozisyonundaki ton karakterinin AC Booster ile gösterdiği uyuma hayran kaldık. Son derece dinamik, sert tuşeye çok duyarlı ve seri çalımlara uygun bir karaktere bürünen AC Booster, bu açıdan bakıldığında Telecaster tasarımlı bir gitar ile kullanıldığında Rchie Kotzen vari tonlara yaklaşıyor. Tonunda natürel bir hacim, sıcaklık ve akıcılık isteyen, ama sert tonlardan uzak durmak isteyen kullanıcılar için piyasadaki en iyi seçeneklerden biri olarak dikkat çekiyor.

RC Booster
Serinin en sakin üyesi olan RC Booster modeli, beyaz renkli tasarımıyla da kimliğini ele veriyor: Yumuşak, temiz ve transparan... Tam da tasarımından beklendiği şekilde asıl görevi olan clean boost işlevini mükemmel bir şekilde gerçekleştiren RC, gitar ve amplifikatörünüzün karakterini inanılmaz bir şekilde destekliyor ve ortaya şu ana kadar çok az pedalda rastladığımız bir hacim çıkıyor. Eğer iyi bir gitar ve kaliteli bir amplifikatöre sahipseniz RC ile desteklendiğinizde yeni bir müzikal kapı açmış gibi hissedeceksiniz. Temiz ampli kanalının üzerine RC ile boost edildiğinde çok hafif bir cruch tona ulaşıp, desibel olarak ise +20’ye varan bir artışa sahip olabiliyoruz. RC’yi tercih edecek müzisyenlerin tuşe ve çalım olarak kendilerine güvenmeleri ilk şart. Zira çalınan her bir nüansı gün gibi ortaya çıkartan yapısı ile müzisyenlerin tüm eksik yanlarını da boost etmiş oluyor. Özellikle İngiliz karakterli amplifikatörlerle harika bir iş çıkarttığını düşündüğümüz RC, arpejler, ritm partisyonları ve temiz kanalda çalınan riffler ile sololar için ideal bir ürün olarak dikkat çekiyor.

Sonuç
Ülkemize Pluton Müzik tarafından getirilen Xotic ürünleri, butik pedallar ile ciddi bir şekilde ilgilenen profesyonel, yarı profesyonel tüm gitaristleri yakından ilgilendirmesi gereken cihazlar. Pluton Müzik firmasının kurucusu ve sahibi Olay Andaç ile yaptığımız kısa söyleşide Xotic’lerin fiyatlandırma politikasının da yurtdışına yakın olacağını ve böylece kaliteli ekipmana ulaşmak konusunda müzisyenlerin önünün açık olacağını da öğrenmiş olduk.
Sıra geldi günün sorusuna: Sound Dergisi olarak bu müthiş dörtlüden tercihimizi hangisinden yana kullandık ve neden? Cihazları günlerce aralıksız bir şekilde kullandığımdan dolayı hepsinin karakterine artık rahatlıkla alışmış durumdayım. Benim sübjektif yargım ise BB Preamp ile RC Booster’dan yana. Her dört model de birbirinden farklı ve kendi artılarına sahip olsalar da BB Preamp hem yalın ve hedefe odaklı olması, hem de müthiş transparan overdrive tonları ile, RC Booster ise mükemmele yakın temiz tonlarından ve crunch karakterinin akıcılığından beğenimi kazandı. Tüm faktörlerin yanı sıra bu iki modelin birbiriyle uyumu da diğer pedalların kombinasyonlarından bir ölçek ötedeydi. BB Plus’ın kompresör kısmının iptal edilmemesi, iki kanal arasında geçişleri çok pratik bulmayışım mükemmele yakın bir çift kanallı drive pedalı olmasına rağmen BB Plus’ı seçmeyişimin nedeniydi. AC Booster modeli ile BB Preamp arasında oldukça zorlandığımı, BB Preamp’in daha sert tonları da verebiliyor olmasını artı bir puan olarak düşündüğümü de eklemeliyim. Cihazların ton karakterlerini ve ürün test videolarını www.xotic.us adresinden takip edebilirsiniz.

Not: Bu yazı, Sound Dergisi'nin Haziran 2009 sayısında yayımlanmıştır.